معرفی الفبای زبان کُردی:

زبان کُردی بر اساس دو رسم‌الخط عربی و لاتین نوشته می‌شود. پس در حال حاضر زبان کُردی دو نوع الفبا دارد که ما به بررسی رسم‌الخط عربی می‌پردازیم.

الفبای زبان کُردی بر اساس رسم‌الخط عربی از 29 حرف بی‌صدا و 8 حرف صدادار تشکیل می‌یابد.

حروف بی‌صدا و صدادار:

1- حروف بی‌صدا:

حروفی که همیشه کلمه با آن‌ها آغاز می‌شود و معمولا در آن لب‌ها به هم برخورد می‌کنند.

ئــ / ب / پ / ت / ج / چ / ح / خ / د / ر / ? / ز / ژ / س / ش / ع / غ / ف / ? / ق / ک / گ / ل / ? / م / ن / و / هــ / ی

2- حروف صدادار:

حروفی که هیچ‌گاه کلمه با آن‌ها آغاز نمی‌شود و معمولا در آن لب‌ها به هم برخورد نمی‌کنند.

ــا / و / وو / ــیــ ـــی / ــه / ـ?ـ ـ? / ـ?

تفاوت‌های اولیه با زبان فارسی:

1- در زبان کُردی:

برای حروف (ت / ط) تنها از حرف (ت) استفاده می‌شود.

برای حروف (ث / س / ص) تنها از حرف (س) استفاده می‌شود.

برای حروف (ذ / ز / ظ / ض) تنها از حرف (ز) استفاده می‌شود.

2- نوشتار زبان کُردی متفاوت از زبان فارسی، بر اساس گفتار شکل می‌گیرد. برای مثال در زبان فارسی کلمه (خواهر) که از ( خ + و + ا + ه + ــَـ + ر ) تشکیل شده است (خواهر) نوشته اما (خاهر) خوانده می‌شود در صورتی که در زبان کُردی هر طور نوشته شود همانطور نیز خوانده می‌شود و برعکس که یکی از ویژگی‌های عالی زبان کُردی است.

3- در زبان فارسی تعدادی از حروف صدادار نوشته نمی‌شوند اما تلفظ می‌گردند مانند حروف صدادار ــــَـــ فتحه / ــــِـــ کسره / ــــُـــ ضمه در صورتی که در زبان کُردی صدا‌ها نیز به حرف تبدیل می‌شوند.

در زبان کُردی حرفی وجود ندارد که نوشته شود اما خوانده نشود به عبارت ساده‌تر نوشتار براساس گفتار شکل می‌گیرد. مثلا جمله فارسی (من خیلی گشنه هستم) را با الفبای زبان کُردی به این صورت می‌نویسیم (مه‌ن خ?یلی گ?شن? هه‌سته‌م)

1- صدای ــــَـــ (فتحه)

این صدا را در زبان کُردی بصورت حرف (ــه / ه) نوشته می‌شود.

در زبان فارسی صدای فتحه تلفظ می‌شود اما روی کلمه اعراب گذاری نمی‌شود اما در زبان کُردی هم تلفظ می‌شود و هم نوشته می‌شود.

فارسی => کُردی

سرد ( س + ــَـ + ر + د ) => س?رد ( س + ـه + ر + د )

درد ( د + ــَـ + ر + د ) => د?رد ( د + ه + ر + د )

زهر ( ز + ــَـ + هـ + ر ) => ز?هر ( ز + ه + هـ + ر )

مشاهده می‌گردد که صدای ــــَـــ فتحه تبدیل به شکل نوشتاری (ه / ــه) شده است.

سبد (سه‌به‌د) - مملکت (مه‌مل?که‌ت) - آرش (ئاره‌ش) - اسب (ئه‌سب)

مثالهای کُردی (خ?م - خ?ف?ت - د?گم?ن - ف?ره?نگ - م?ه?ستی)

2- صدای ــــِـــ (کسره)

این صدا را در زبان کُردی بصورت (ـ?ـ / ــ?) می‌نویسند.

در زبان فارسی صدای کسره تلفظ می‌شود اما روی کلمه اعراب گذاری نمی‌شود اما در زبان کُردی هم تلفظ می‌شود و هم نوشته می‌شود.

فارسی => کُردی

زرشک ( ز + ــِـ + ر + ــِـ + ش + ک ) => ز?ر?شک ( ز + ـ?ـ + ر + ـ?ـ + ش + ک )

بهشت ( ب + ــِـ + هـ + ــِـ + ش + ت ) => ب?ه?شت ( ب + ـ?ـ + هـ + ـ?ـ + ش + ت )

درز ( د + ــِـ + ر + ز ) => د?رز ( د + ـ?ـ + ر + ز )

مشاهده می‌گردد که صدای ــــِـــ (کسره) تبدیل به شکل نوشتاری (ـ?ـ / ــ?) شده است.

دفاع (د?فاع) - بهنام (بِ?هنام) - کلاس (ک?لاس) - انسان (ئ?نسان)مثالهای کُردی (د? - س? - خ?ر - ش?ت - ت?ر)

3 - صدای ــــُـــ (ضمه):

این صدا را در زبان کُردی بصورت (ـ? / ?) می‌نویسند.

در زبان فارسی صدای ضمه تلفظ می‌شود اما روی کلمه اعراب گذاری نمی‌شود اما در زبان کُردی هم تلفظ می‌شود و هم نوشته می‌شود.

فارسی => کُردی

لرد ( ل + ــُـ + ر + د ) => ل?رد ( ل + ـ? + ر + د )

پشت ( پ + ــُـ + ش + ت ) => پ?شت ( پ + ـ? + ش + ت )

برد ( ب + ــُـ + ر + د ) => ب?رد ( ب + ـ? + ر + د )

مشاهده می‌گردد که صدای ــُـ (ضمه) تبدیل به شکل نوشتاری (ـ? / ?) شده است.

استخوان (ئ?ست?خان) - عصاره (ع?سار?) - مسلمان (م?سه‌لمان)مثالهای کُردی (ز?ر- ب?ر -ن? - ب?نم?ن)

4- صدای (ــوو / وو) (صدای اوی کشیده)

(مانند حرف «واو» درکلمه «مو») این صدا را در کُردی بصورت (ــوو / وو) می‌نویسند.

در زبان فارسی نیز این صدا هم تلفظ می‌شود و هم نوشته می‌شود اما با این تفاوت که در زبان فارسی برای صدای (اوی کشیده) هم از «و» استفاده می‌شود.

در زبان فارسی هم برای (و) کوتاه مثل (شوک) و هم برای (و) بلند (وو کُردی) مثل (تووران) تنها از حرف (و) استفاده شده است اما در زبان کُردی این دو بعنوان دو حرف جدا بکار می‌روند.

(جووتیار - تووران) - (بولبول - سوخمه)

مثالهای زیر از و بلند (وو) هستند.

فارسی => کُردی

رود ( ر + و + د ) => روود ( ر + وو + د )

شور ( ش + و + ر ) => شوور ( ش + وو + ر )

نور ( ن + و + ر ) => نوور ( ن + وو + ر )

مثالهای کُردی (لووت - توور - جووت - پووت - بوون)

5- حرف (ئــ):

تقریبا معادل همزه (ء) در زبان فارسی است. در زبان کُردی بصورت بسیار خفیف ادا می‌شود و همیشه در ابتدای کلمات کاربرد دارد. همچنین به تمامی مصوت‌ها هم می‌چسبد.

در زبان کُردی هیچ کلمه‌ای با الف شروع نمی‌شود بلکه باهمزه (ئـ) شروع می‌شود.

(ئـ + ـا): آزاد (ئازاد) - آوات (ئاوات) - آگر (ئاگر) - آش (ئاش) - آکام (ئاکام) (ئـ + ـه): اسب (ئه‌سب) - اردلان (ئ?رد??ان) - ابر (ئه‌بر) (ئـ + ـ?ـ): انسان (ئ?نسان) - استغفار (ئ?ست?غفار) - اصفهان (ئ?سفه‌هان) (ئـ + ـ?): استخوان (ئ?ست?خان) - امید (ئ?مید) - اسطوره (ئ?ستوور?) (ئـ + ـوو): اوستا (ئووستا) (ئـ + ـیـ): ایمان (ئیمان) - ایلام (ئیلام) - ایران (ئیران) (ئـ + بزر?که): ئسپار، ئستران

مثالهای کُردی (ئ?وار?، ئ?ر?، ئ?و?، ئ?ستا، ئ?سک، ئ?خ?ی، ئ?غر، ئ?قر?، ئی‌تر)

6- حرف (?):

تلفظ این حرف معمولا برای غیر کرد‌ها بسیار سخت است. زیرا این حرف در زبان فارسی وجود ندارد و بصورت (?) کلفت تلفظ می‌شود. برای تلفظ صحیح باید زبان کمی عقب‌تر از دندان‌ها قرار گیرد و بخشی از نوک زبان با پشت دندانهای بالا بچسبد. این حرف مشدد و ادامه دار تلفظ می‌شود.

از لحاظ نوشتاری نشانه? (7) هفت کوچک در زیر (ر) بصورت (?) قرار می‌گیرد که برای جداسازی این حرف از حرف «ر» که نازک‌تر تلفظ می‌شود لازم است.

نکته بسیار مهم: چون در زبان کُردی هیچ کلمه‌ای با «ر» نازک شروع نمی‌شود هرگاه کلمه ایی با حرف «ر» شروع شود حتما آوای (?) را دارد معمولا در ابتدای کلمه نشانه (7) را قرار نمی‌دهند اما اگر «?» بزرگ در وسط یا آخر کلمه بکار برود حتما باید بصورت (‌ ــ? / ?) نوشته شود. و علامت «7» در زیر حرف (ر) است نه بالای آن یصورت (?) پس حتما هرگاه در اول جمله بود «?» است اما در وسط جمله شاید «ر» شاید «?» باشد.

حرف (ر): باران، کاروان، شار، دار، س?رب?رز

حرف (?): ??وی، ??ش، ?زگار، م??

7- حرف (?: ?ـ ـ?ـ ـ? ?):

تلفظ این حرف دقیقا مانند تلفظ حرف (وی = V) در انگلیسی می‌باشد. فارس زبان‌ها نیز حرف (و) در ابتدای کلمات را به همین صورت تلفظ می‌کنند مانند تلفظ (و) در کلمه (ورود).

تلفط حرف (?) مترادف حرفی بین (و - ف) می‌باشد.

الان حرف V انگلیسی را تلفظ کنید. این‌‌‌ همان (?: ?ـ ـ?ـ ـ? ?) است.

واتیکان (?اتیکان) - ورود (??رود) - ولی (?ه‌لی) - (view = ?یو) - (move = مو?)

مثالهای کُردی (تا?گه‌- مر?? - ئ??ین- ئ??یندار - ه??ا?)

8- حرف (?):

شاید سخت‌ترین حرف برای تلفظ همین حرف باشد. این حرف در زبان فارسی وجود ندارد. برای تلفظ آن بخش بیشتر از زبان نسبت به تلفظ حرف (ل) زبان به سقف دهان می‌چسبد و کمی پایین‌تر از نوک زبان نیز به دو طرف داخل دهان نزدیک می‌شوند. همچنین برای جداسازی از حرف (ل) که نازک تلفظ می‌شود روی این حرف نشانه (7) هفت کوچک قرار می‌گیرد.

نویسه (ل): لاله (لال?) - لابد (لاب?د) - لشکر (له‌شکه‌ر)

نویسه (?): (able = ئ?ی ب?) - (handle = هه‌ند?) - (apple = ئه‌پ?)

مثالهای کُردی (لووس، ل?ک?، پشیل?) (ئا??ز، که‌?، ش?ت?، چ?قه‌?)

هیچ کلمه‌ای در زبان کُردی با آوای (ل غلیظ یا ?) آغاز نمی‌گردد و اگر کلمه‌ای با (ل) شروع شود حتما (ل نازک) است، که در ابتدای آن کلمه استفاده شده است.

1- تمام کلماتی که در زبان کُردی با «ل» شروع می‌شود حتما «ل» کوچک است.

2- تمام کلماتی که در زبان کُردی با «ر» شروع می‌شود حتما «?» بزرگ است.

در زبان کُردی حروف تلفظ (ح / ع / غ / ق / و) کاملا مشخص و بارز است و می‌توان گفت شبیه عربی تلفظ می‌شود.

اگر بخواهیم جملات زیر را به کُردی بنویسیم به شکل زیر می‌شود.

ستاره‌های آسمان بزرگ و دور هستند (س?تار? های? ئاسمان ب?ز?رگ ?? دوور ه?ست?ند)

رنگ کفشت خیلی قشنگه (ر?نگ? ک?فش?ت خ?یلی ق?ش?نگ?)

ضمایر مستقل - ??ناوه‌ سه‌ربه‌خ?کان:

شخص / که‌س مفرد / تاک جمع / ک? اول / یه‌که‌م من / من ما / ئ?مه دوم / دووه‌م تو / ت? شما / ئ?وه سوم / س?یه‌م او / ئه‌و آن‌ها / ئه‌وان

حالت نکره یا نامعلوم - مقایسه فارسی با کُردی:

هرگاه بخواهیم که در زبان کُردی اسمی را نکره کنیم به آخر آن نشانه (?) یا (ـ?ک) را اضافه می‌کنیم و اگر اسم به حروف صدادار ختم شود به أخرش نشانه (ـیه‌ک) می‌افزاییم.

شخص = که‌س (یک شخص - شخصی) - (که‌س?ک که‌س?)

کتاب = کت?ب (یک کتاب - کتابی) - (کت?ب?ک کت?ب?)

مرد = پیاو (یک مرد - مردی) - (پیاو?ک پیاو?)

چراغ = چرا (یک چراغ چراغی) - (چرایه‌ک)

(من یک کتاب می‌خوام = کت?ب?کم ده‌و?) (تو یک کتاب می‌خوای = کت?ب?کت ده‌و?) (او یک کتاب = کت?ب?کی) (ما یک کتاب = کت?ب?کمان) (شما یک کتاب = کت?ب?کتان) (ان‌ها یک کتاب = کت?ب?کیان)

در زبان کُردی برخلاف فارسی ضمایر متصل در دو حالت معرفه و نکره تفاوت دارند.

ضمایر متصل (درحالت نکره کُردی): ??ناوه‌ لکاوه‌کان له‌ د?خی نه‌ناسراو:

اوّل شخص مفرد = اسم + (-َ م)، مانند لباسم - در کُردی = اسم + (م) - لباسم

دوم شخص مفرد = اسم + (-َ ت)، مانند لباست - در کُردی = اسم + (ت) - لباست

سوم شخص مفرد = اسم + (-َش)، مانند لباسش - در کُردی = اسم + (ی) - لباسی

اوّل شخص جمع = اسم + (-ِمان)، مانند لباسمان - در کُردی = اسم + (مان) - لباسمان

دوم شخص جمع = اسم + (-ِتان)، مانند لباستان - در کُردی = اسم + (تان) - لباستانس

وم شخص جمع = اسم + (-ِشان)، مانند لباسشان - در کُردی = اسم + (یان) - لباسیان

وضعیت بالا در زبان فارسی هم در حال نکره (نا‌شناس) هم در حال معرفه یکسان است. اما در زبان کُردی در صورت معرفه (‌شناس) به صورت زیر است.

طریقه معرفه کردن اسم‌ها در زبان کُردی:

1- اسمی که به حروف بیصدا ختم شده است + (ـه‌که‌)سیب:

س?و + ـه‌که‌ (س?وه‌که‌: سیب معلوم و مشخص)

پیراهن = کراس + ـه‌که‌ (کراسه‌که‌: پیراهن معلوم و مشخص)

گل = گو? + ـه‌که‌ (گو?ه‌که‌: گل معلوم و مشخص)

2- اسمی که به حروف صدادار (ا، ه) ختم شده‌ باشد + (که‌):

عکس = و?نه‌ + که‌ (و?نه‌که‌: عکس معلوم و مشخص)

در = ده‌رگا + که‌ (ده‌رگاکه‌: در معلوم و مشخص)

کفشدوزک = شه‌مامه‌ + که‌ (شه‌مامه‌که‌: کفشدوزک معلوم و مشخص)

چراغ = چرا + که‌ (چراکه: چراغ معلوم و مشخص)

3- اسمی که به حروف صدادار (ی - ?) ختم شده‌ باشد + (یه‌که‌):

چشمه = کانی + ـه‌که‌ (کانییه‌که‌: ماهی معلوم و مشخص)

هندوانه‌ = شوتی + ـه‌که‌ (شوتییه‌که‌: هندوانه‌ معلوم و مشخص)

روستا = د? + ـه‌که‌ (د?یه‌که‌: روستای معلوم و مشخص)

نمک = خو? + ـه‌که‌ (خو?یه‌که‌: معلوم و مشخص)

ضمایر متصل (در حالت معرفه کُردی) - ??ناوه‌ لکاوه‌کان له‌ د?خی ناسراو:

اوّل شخص مفرد = اسم + (ــه‌که‌م) - لباسه‌که‌م (لباس من-معلوم)

دوم شخص مفرد = اسم + (ــه‌که‌ت) - لباسه‌که‌ت (لباس تو- معلوم)

سوم شخص مفرد = اسم + (ــه‌که‌ی) - لباسه‌که? (لباس او- معلوم)

اوّل شخص جمع = اسم + (ــه‌که‌مان) - لباسه‌که‌مان (لباس ما- معلوم)

دوم شخص جمع = اسم + (ــه‌که‌تان) - لباسه‌که‌تان (لباس شما- معلوم)

سوم شخص جمع = اسم + (ــه‌که‌یان) - لباسه‌که‌یان (لباس انها- معلوم)

طریقه جمع کردن اسم در زبان کُردی:

1- اسم معرفه باشد یا اسم به حروف بیصدا ختم شده‌ است + (ـان):

(خانه مشخص و معلوم = ما?ه‌که‌ - خانه‌ ها = ما?ه‌کان)

(درخت مشخص و معلوم = داره‌که‌ - درخت ها = داره‌کان)

(کتاب مشخص و معلوم = کت?به‌که‌ - کتابها = کت?به‌کان)

(پروانه ‌مشخص و معلوم = په‌پوله‌که‌ - پروانه‌ها = په‌پوله‌کان)

پسر = کو? + ان: کو?ان (پسر‌ها)

مرد پیاو + ان: پیاوان (مرد‌ها)

دختر = کچ + ان: کچان (دختر‌ها)

سنگ = به‌رد + ان: به‌ردان (سنگ‌ها)

سال = سا? + ان: سا?ـان (سال‌ها)

روز = ??ژ + ان: ??ژان (روز‌ها)

2- اسمی که به حروف صدادار (ا، ?، ?، ی) ختم شده‌ + (ـیان):

ماهی = ماسی + ـیان: ماسییان (ماهی‌ها)

برادر = برا + ـیان: برایان (برادر‌ها)

عقاب = هه‌?? + ـیان: هه‌??یان (عقاب‌ها)

روستا = د? + ـیان: د?یان (روستا‌ها)

3- اسم + (گه‌ل) - بیشتر در نوار جغرافیایی (سقز-سنندج-جوانرود):

(دختر = کچ یا که‌نیشک + گه‌ل: که‌نیشکگه‌ل: دختر‌ها)

(بچه = منا? + گه‌ل: منالگه‌ل: بچه‌ها)

(پسر = کو? + گه‌ل = کو?گه‌ل: پسران)

(بهم = پ?م - به من = وه‌ من)

(بهت = پ?ت - به تو = وه‌ ت?)

(بهش = پ?ی - به‌ او = وه‌ ئه‌و)

(به‌مان، بهمون = پ?مان - به‌ ما = وه‌ ئ?مه‌)

(به‌تان، بهتون = پ?تان - به شما = وه‌ ئ?وه‌)

(به‌شان، بهشون = پ?یان - به‌ ان‌ها = وه‌ ئه‌وان)

(این = ئه‌مه‌ - آن = ئه‌وه - اینها = ئه‌مانه - آنها = ئه‌وانه‌ - اینهاشون = ئه‌مانیانه - اونهاشون = ئه‌وانیانه - اینهایی که = ئه‌مانه‌ وا - اونهایی که = ئه‌وانه‌ وا)

(اینجا = ئ?ره‌، ئه‌یرا - دراینجا = له‌ ئه‌یرا، ل?ره، له‌ئه‌یرانه‌ - اونجا = ئه‌و?، ئه‌و?نه‌ - در اونجا = له‌ ئه‌و?، له‌و?، له‌و?نه - اینطور، آنطور، اینجور، آنجور = ئاوا، ئاواینه‌)

(خودم = خ?م - خودت = خ?ت - خودش = خ?ی - خودمان = خ?مان - خودتان = خ?تان - خودشان = خ?یان)

(من هم = منیش - تو هم = ت?یش - او هم = ئه‌ویش - ما هم = ئ?مه‌یش - شما هم = ئ?وه‌یش - اون‌ها هم = ئه‌وانیش)

قید زمان در زبان کُردی - ئاوه‌?کاری کات له‌ زمانی کُردی:

(هم اکنون، الان = ئ?ستا) _ (بعدا = دوایی) _ (قبل = پ?ش) _ (بعد = پاش)

(فردا = سبه‌ی، سبه‌ین?، س?حا) _ (امروز = ئیم??) _ (دیروز = دو?ن?، دو?که)

‌(صبح = به‌یانی) _ (ظهر = نیوه‌??) _ (بعدازظهر = دوانیو???) _ (شب = شه‌و) _ (عصر = ئ?وار?)

(چند روزدیگر = چه‌ن ??ژی‌تر) _ (به‌ این زودی ها = به‌م زووانه)

‌(امسال = ئیمسا?) _ (پارسال = پا?ه‌که‌، سا?ی پار) _ (سال دیگر = سا??کی‌تر)

(از گذشته = له‌م?ژه‌) _ (قبلا = ئه‌وساکان) _ (ازون موقع = له‌وساوه‌، له‌وکاته‌وه‌)‌

(درحالی که = له‌کات?کدا) _ (پس از، بعد از = له‌ پاش، دوای ئه‌وه‌)

(وقت = کات) _ (لحظه = سات) _ (دوران = سه‌رده‌م)

قید مکان در زبان کُردی - ئاوه‌?کاری شو?ن له‌ زمانی کُردی:

(بالا = سه‌ر-بان) _ (پایین = خوار) _ (زیر = ژ?ر) _ (قبل = پ?ش) _ (بعد = پاش)

(اینجا = ئ?ره‌، ئه‌یرا) _ (دراینجا = له‌ ئه‌یرا، ل?ره) _ (درکنار = له‌ ته‌نیشت) _ ‌(اونجا = ئه‌و?، ئه‌و?نه) _ (در اونجا = له‌ ئه‌و?، له‌و?، له‌و?نه)

(در برابر = له‌به‌رامبه‌ر) _ (بین، درمیان = ن?وان، له‌ن?وان)

(اطراف = ده‌وروبه‌ر) _ (بدون = ب?) _ (خارج، خارج از = ده‌ر، له‌ ده‌ره‌وه‌ی)

(داخل، در داخل = ناو، له‌ناوی) _ (کنار = ته‌نیشت، پال)

قید کمیت در زبان کُردی - ئاوه‌?کاری چه‌ند?تی له‌ زمانی کُردی:

(خیلی، زیاد = ز?ر، گه‌ل?، فره)

(کم = که‌م، نه‌خت?)

(یه‌ ذره = تیسک?)

(مبلغی، مقداری = ب??ک)

(تعدادی = هه‌ند?ک)

(قسمتی = به‌ش?ک)

قید کیفیت در زبان کُردی - ئاوه‌?کاری چ?نیه‌تی له‌ زمانی کُردی:

(خوب / به خوبی = باش، چاک، خاس / به باشی، به‌چاکی، به‌خاسی)

(عصبانی / باعصبانیت = توو?ه‌ / به‌ توو?ه‌یی)

(عاقل / عاقلانه = ژیر / ژیرانه)

(عجله / باعجله = په‌له‌ / به‌ په‌له‌)

(همه‌ = هه‌موو، گشت)

(همه‌ی = هه‌مووی، گشتی)

(چیز = شت، هین)

(بد = گه‌ن، خراپ)

(زیبا = جوان)

(به‌ شدت = به‌ توندی)

(مثل مرد = پیاوانه‌)

(کدامیک = کامیان)

(اما = به‌?ام) - (اگر = ئه‌گه‌ر، ئه‌ر) - (با = له‌گه‌?، ته‌کی)

(متاسفانه = به‌ داخه‌وه) _ (چطور = چ?ن) _ (برای = ب?) _ (از = له‌) ‌(از طریق = له‌??گای) _ (به‌ علت = به‌ه?ی) _ (درمورد، درباره = سه‌باره‌ت به‌)

(دوباره = دیسان) _ (یک دفعه = یه‌ک جار، جار?ک) _ (همچنین، همینطور = هه‌روه‌ها)

(علاوه‌ بر = سه‌ره‌?ای / علاوه‌براین = سه‌ره‌?ای ئه‌مه‌) _ (همانطور = هه‌روه‌ک)

(تنها = ته‌نیا، به‌س) _ (اینقدر = ئه‌وه‌نده‌) _ (دیگر = ئی‌تر) _ (هرگز، اصلا = قه‌ت)

(بخاطراینکه = له‌به‌رئه‌وه‌ی) _ (به‌جز، غیر از = ب?جگه‌ له‌، جگه‌له‌، جیا له‌)

(چقدر = چه‌ن?، چه‌ن?ک) _ (حتی = ته‌نانه‌ت) _ (مطمئنا = به‌د?نیاییه‌وه‌)

احوالپرسی‌های معمولی به زبان کُردی:

سلام خوش آمدی، بفرما: س?او خ?ش هاتی، فه‌رموو

وقتت به خیر رفیق: ئه‌م کاته‌ت باش هاو??

وقتت بخیر، برادرم، چطوری؟: ده‌مباش، براکه‌م، چ?نی

اوضاع و احوالت چطوره؟: ده‌نگوباست چ?نه‌؟

پیدات نیست؟ کجایی؟: دیارت نیه؟ له‌ کو?ی؟

مشغول چه کاری هستی؟: سه‌رقا?ی چ ئیش?کی؟

داری چکار می‌کنی؟: خه‌ریکی چی ئه‌که‌ی؟

واقعا خسته نباشی: به‌راستی ماندوو نه‌بی

خوب: خاس، باش، چاک

بد: گه‌ن، خراپ

خیلی ممنون، همچنین: ز?ر سپاس، هه‌روه‌ها

خوبی از خودته، خیلی مردی: خاسی له‌ خ?ته‌، ز?ر پیاوی‌

پدر و مادرت خوبن؟ سلامتن؟: دایک و باوکت چاکن؟ ساقن؟

تنت سلامت باشه‌، چشمم روشن: له‌شت ساق ب?ت، چاوم ??شن

در سایه شما، هستیم دیگه: له‌ س?به‌ری ئ?وه، هه‌ین ئی‌تر

قابل نداره، مبارک باشه: شایه‌نی نیه، پیر?ز ب?ت‌

جای احترام دارید، محترم: ج?ی ??زتان هه‌یه، به‌??ز‌

خیلی بهش افتخار می‌کنم: فره شانازی پ? ئه‌که‌م

کوچکتم، بزرگوار، ممنون: بچووکتم، گه‌وره، سپاس

دستت درد نکنه، زنده باشی: ده‌ستت نه‌ئ?ش?، بژیت‌

انشالله بدون مشکل تموم می‌شه: ایشاالله ب? وه? دوای د?ت

بهش فکر نکن، هیچی نیست: بیری ل? مه‌که‌وه، شت?ک نیه‌

دست از سرش بردار: وازی ل? ب?نه‌

مطمئنا می‌تونی، سعیتو بکن: به‌ د?نیاییه‌وه‌ ئه‌توانی، ه?و?ی خ?ت بد?

مهم نیست، فراموشش کن: گرینگ نی?، بیری ل? م?ک?و?

تو انسان فهمیده‌ای هستی: ت? مر???کی ت?گ?یشتووی

امیدوارم، اشکال نداره: به‌ هیوام (هیوادارم)، قه? ناکا

خیلی متاسفم، معذرت: ز?ر به‌داخم، ببوره‌

تقاضای بخشش دارم، منو ببخش: داوای ل?بوردن ئه‌که‌م، ل?م ببوره‌

از تو التماس می‌کنم، ازت، تو رو خدا: له‌ت? ئه‌پا??مه‌وه، ل?ت، تخوا

جونمی، چشممی، نفسمی: گیانمی، چاومی، هه‌ناسه‌می

خدا به همرات عزیزم: خوات له‌گه‌? خوشه‌ویستم

مواظب خودت باش: چاوت وه‌ خ?ت? ب?ت

---

منبع مطلب: وبلاگ kurdish2714.blogfa.com